Dijital reklama yönelen markalar görünürlük kazanmayı hedeflerken, görünmeyen bir tehditle karşı karşıya: Ad Fraud (Reklam Sahtekârlığı).
Spider AF’nin 2025 Küresel Raporu’na göre, bu yıl dünya genelinde 41,4 milyar dolar değerinde reklam bütçesi sahte trafik, bot ağları ve click farm’lar tarafından emiliyor.
Dijital büyüme görünmeyen riskleri de büyütüyor
Markalar televizyon ve açık hava gibi geleneksel mecralardan dijitale geçerek yeni fırsatlar yakaladı.
Ancak dijitalleşmenin getirdiği avantajların yanında, Ad Fraud adı verilen yeni bir tehdit de hızla büyüyor.
Bot’lar, sahte cihazlar ve organize tıklama ağları dijital ekosistemin görünmeyen yüzünü oluşturuyor.
Reklam yatırımları artarken, bu bütçelerin ne kadarının gerçek kullanıcıya ulaştığı tartışma konusu.
Sektör verileri, reklam trafiğinin giderek daha fazla kısmının bot’lar, sahte gösterimler ve manipüle edilmiş trafik tarafından tüketildiğini gösteriyor.
Dijital reklam sahtekârlığı nasıl işliyor?
Ad Fraud birçok farklı yöntemle uygulanıyor:
- Bot traffic: Otomatik sistemler kullanıcı davranışlarını taklit ediyor.
- Click farm: İnsan gücüyle yürütülen sahte tıklama ağları.
- Domain spoofing: Sahte yayıncı kimlikleriyle manipüle edilmiş trafik yönlendirmesi.
- Ad stacking / pixel stuffing: Görünmeyen reklam yerleşimleri.
Bağlantılı TV ekosisteminde de emülatör cihazlarla sahte izlenmeler oluşturularak yapay performans raporları üretiliyor.
Markalar, raporlarda başarılı görünürken, gerçekte hedef kitleye ulaşamıyor.
Kayıp nerede, ne kadar?
Spider AF’nin raporuna göre dijital reklam dünyasında 41,4 milyar dolar tutarında sahtekarlık kaynaklı kayıp yaşanıyor.
Bu bulgular, ANA ve Juniper Research gibi kuruluşların, dijital reklamcılıkta geçersiz trafik oranlarının küresel ölçekte yükseldiğini belirten raporlarıyla da örtüşüyor.
Union İstanbul tarafından yapılan analizler, bu tablonun Türkiye’deki yansımalarını ortaya koyuyor.
Sektör verilerine göre, reklam trafiğinin %15–20’si geçersiz (invalid traffic).
Bu oran, bazı pazarlarda %20’ye kadar çıkabiliyor.
Yani her 5 birimlik reklam yatırımının 1’i, gerçek kullanıcıya ulaşmadan bot ağları, sahte tıklamalar ve manipüle edilmiş gösterimlerle kayboluyor.
“Her gösterim bir güven meselesi”
Union İstanbul’un açıklamasına göre, bu tablo yalnızca finansal değil, marka güveni ve veri şeffaflığı açısından da alarm verici.
“Dijital reklamcılıkta dünya genelinde milyarlarca dolarlık görünmeyen bir kayıp yaşanıyor.
Harcanan her bir bütçenin gerçekten bir insana ulaştığından emin olmalıyız.
Bu artık sadece reklamcılığın değil, markaların güvenilirliğinin meselesi.”
Çözüm: Görünürlük değil, doğru görünürlük
Union İstanbul, çözümün bütçeyi kısmakta değil, görünmeyen trafiği kontrol altına almakta olduğunu vurguluyor.
Reklam doğrulama araçlarının devreye alınması, yapay zekâ destekli analizlerin kullanılması, yayıncı zincirinin denetlenmesi ve şeffaf raporlama süreçlerinin hayata geçirilmesi gerekiyor.
Union İstanbul Yönetici Ortağı Erkmen, durumu şöyle özetliyor:
“Gerçek kullanıcıya ulaşmayan her gösterim, sadece bütçe kaybı değil,
aynı zamanda marka güvenine vurulan bir darbedir.
Yeni dönem ‘daha fazla erişim’ değil, ‘doğru erişim’ dönemidir.”
Türkiye için yeni bir çağrı: Ad Fraud Endeksi
Union İstanbul, Türkiye’ye özel bir Ad Fraud Endeksi oluşturulmasını öneriyor.
Bu sayede yıllık veri ve performans raporları kamuoyuyla paylaşılabilecek.
Ajans, reklamveren ve IAB Türkiye’nin iş birliğiyle oluşturulacak bu sistem,
dijital reklam ekosisteminde güveni yeniden inşa etmek için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
KOBİ’ler için önemi
Dijital reklam yatırımları, KOBİ’ler için büyümenin en hızlı yolu haline geldi.
Ancak Ad Fraud kaynaklı görünmeyen kayıplar, sınırlı bütçeli KOBİ’ler için ciddi risk oluşturuyor.
Gerçek kullanıcıya ulaşmayan her gösterim, sadece bütçe israfı değil; dijital dönüşüm stratejisinin zayıf halkası anlamına geliyor.
Bu nedenle KOBİ’lerin, doğrulama araçlarını kullanması, veri analitiğine yatırım yapması ve güvenilir ajanslarla çalışması büyük önem taşıyor.
Dijital reklama yönelen markalar görünürlük kazanmayı hedeflerken, görünmeyen bir tehditle karşı karşıya: Ad Fraud (Reklam Sahtekârlığı).
Spider AF’nin 2025 Küresel Raporu’na göre, bu yıl dünya genelinde 41,4 milyar dolar değerinde reklam bütçesi sahte trafik, bot ağları ve click farm’lar tarafından emiliyor.
Daha fazla içerik için Büyüme Rehberi sayfamızı ziyaret edebilisiniz.
